„Świadomość i nieświadomość nie tworzą całości, gdy jedno z nich jest tłumione i ranione przez drugie. Jeśli muszą ze sobą walczyć, niech to będzie przynajmniej uczciwa walka z równymi prawami po obu stronach. Obydwa są aspektami życia.

 

Świadomość powinna bronić swojego rozumu i chronić samą siebie, a chaotycznemu życiu nieświadomości również należy dać szansę na urzeczywistnienie się – na tyle, na ile jesteśmy w stanie to znieść. Oznacza to jednocześnie otwarty konflikt i otwartą współpracę. Najwyraźniej tak powinno wyglądać życie ludzkie. To stara gra w młot i kowadło: między nimi cierpliwe żelazo przekuwa się w niezniszczalną całość, „jednostkę”. To z grubsza rozumiem przez proces indywiduacji.

 

– CarlJung